Sumatra is het op vijf na grootste eiland van de wereld (ongeveer 470.000 km²) en behoort bij Indonesië.  Een oude naam voor Sumatra was "Swarna Dwipa" (Sanskriet voor "Eiland van Goud"), waarschijnlijk door de zeer vroege export van goud uit de mijnen van de Sumatraanse hooglanden. Door de ligging aan de Indiaas-Chinese handelsroutes ontstonden vooral aan de oostkust verschillende handelssteden. Hierdoor werden ook invloeden van Indiase religies meegebracht naar Sumatra. Het meest bekende voorbeeld is Srivijaya, een Boeddhistische monarchie met het huidige Palembang als centrum.

Door handel en veroveringen domineerde dit koninkrijk de regio in de 7e-9e eeuw en bevorderde de verspreiding van de Maleise cultuur op Sumatra, het Maleis Schiereiland en west-Borneo (Kalimantan). De invloed van het koninkrijk strekte zich echter niet veel verder uit dan de kustgebieden.  De invloed van het Srivijaya-koninkrijk nam af in de 11e eeuw.

Het eiland werd herhaaldelijk binnengevallen vanuit Java, door Javaanse koninkrijken: eerst Singasari en later Majapahit. Tijdens deze periode deed ook de islam zijn intrede, die werd verspreid door contacten met Arabische en Indiase handelaren. In de late 13e eeuw bekeerde de heerser van het Samudra-koninkrijk (nu Atjeh) zich tot de islam. De naam "Samudra" werd door Ibn Battuta uitgesproken als "Sumatra", vandaar de naam van het eiland. Samudra werd opgevolgd door het machtige Atjeh-Sultanaat, dat tot in de 20e eeuw bestaan heeft. Met de komst van de Nederlanders werden de vele Sumatraanse prinsdommen geleidelijk onder Nederlands gezag ondergebracht. Atjeh was het belangrijkste obstakel, gezien de lange en dure Atjeh-oorlog (1870-1905). (De huidige Indonesische spelling is overigens "Aceh".)